KRYPTOWALUTY JAK ZACZĄĆ?
ROZDZIAŁ IV:
PORTFELE
Portfel kryptowalutowy - Co to jest?
Portfel kryptowalutowy to swojego rodzaju cyfrowe konto, w którym możesz przechowywać swoje kryptowaluty. Portfele są zabezpieczone zaawansowanymi algorytmami kryptograficznymi, które pozwalają ci na bezpieczne przechowywanie, odbieranie i wysyłanie kryptowalut.
Typy portfeli kryptowalutowych
PORTFELE SOFTWARE'OWE
Portfele softwareowe to aplikacje lub programy, które działają na urządzeniach podłączonych do sieci internetowej, takich jak komputery, smartfony czy tablety. Dostęp do portfela odbywa się za pomocą loginu i hasła lub za pomocą słów kluczowych (seed phrase), które pozwalają na odzyskanie dostępu do środków w przypadku utraty hasła.
Portfele softwareowe są zwykle podzielone na kilka typów:
Przeglądarkowe portfele: Są to rozszerzenia do przeglądarek internetowych, które pozwalają użytkownikom na dostęp do swojego portfela bezpośrednio z przeglądarki. Przykładem jest MetaMask, który integruje się z przeglądarkami takimi jak Chrome czy Firefox.
Mobilne portfele: Są to aplikacje na smartfony i tablety, które pozwalają użytkownikom zarządzać swoimi kryptowalutami w trybie mobilnym. Przykładami są Atomic Wallet, Trust Wallet czy Coinbase Wallet.
Portfele na komputery: Są to oprogramowania zainstalowane na komputerach, które działają niezależnie od przeglądarki. Przykładami są Exodus, Electrum czy Jaxx.
PORTFELE SPRZĘTOWE
Portfele sprzętowe to urządzenia fizyczne, które służą do przechowywania kluczy prywatnych offline. To znaczy, że klucze nie są przechowywane w sieci, co znacznie zwiększa poziom bezpieczeństwa. Portfele sprzętowe są zwykle w formie małych urządzeń USB. Aby korzystać z portfela sprzętowego, użytkownik musi podłączyć go do komputera lub urządzenia mobilnego i potwierdzić transakcje fizycznie na samym urządzeniu.
Portfele sprzętowe są uważane za najbezpieczniejszą formę przechowywania kryptowalut, ponieważ klucze prywatne nie są narażone na ryzyko ataków internetowych. Przykładami portfeli sprzętowych są Ledger Nano S, Trezor czy KeepKey.
Różnica między portfelami softwareowymi a sprzętowymi polega głównie na tym, gdzie przechowywane są klucze prywatne. W przypadku portfeli softwareowych klucze przechowywane są na urządzeniach podłączonych do sieci, co może wiązać się z pewnym ryzykiem ataków na sieć lub złośliwego oprogramowania. Portfele sprzętowe eliminują to ryzyko, ponieważ klucze są przechowywane offline na samym urządzeniu, co zapewnia wyższy poziom bezpieczeństwa. Wybór między portfelem softwareowym a sprzętowym zależy od indywidualnych preferencji użytkownika oraz ilości i wartości przechowywanych kryptowalut.
Załóż swój pierwszy portfel kryptowalutowy
Adresy w portfelach kryptowalutowych
Czym jest adres?
Adres w świecie kryptowalut jest po prostu ciągiem znaków, które reprezentuje nasze konto. Stosując analogię do świata bankowego, możemy powiedzieć, że adres jest naszym numerem konta, który jest unikalny i przypisany tylko do nas. Należy jednak pamiętać i kilku sprawach, które są kluczowe przy używaniu adresów. Albowiem błąd i wysłanie środków na zły adres, w 99.999% jest równoznaczne z ich utratą.
Wszystkie adresy w sieci Bitcoin istnieją od samego początku! Jak to możliwe? Pamiętajmy o tym jak generujemy klucz prywatny. Robimy to losowo, pamiętając o tym, że jest 2^256 kluczy prywatnych, a więc prawdopodobieństwo trafienia na klucz prywatny innej osoby jest właściwie zerowe. Jednak wszystkie adresy tak jakby istnieją w sieci, dlatego popełniając błąd w adresie możemy wysłać środki na portfel, do którego nikt (jeszcze) nie ma dostępu.
Różne sieci używają różnego rodzaju adresów, a co gorsze różne sieci mogą używać tego samego formatu adresów. Na myśl przychodzi tutaj sieć Ethereum oraz jej sieci pochodne, takie jak BNB Chain, Polygon, Optimism, Arbitrum, ale także taka sieć jak VeChain. Jeżeli wysyłamy środki na portfel własny, albo drugiego użytkownika to zasadniczo problemu nie ma. Użytkownik posiada dostęp do klucza prywatnego i w najgorszy wypadku doda sobie obsługę danej sieci (np. w portfelu Meta Mask). Tutaj należy pochwalić sieć Tron (TRX był kiedyś tokenem na sieci Ethereum, a sama sieć Tron jest hard forkiem tej sieci), która zmieniła format po oddzieleniu się od Ethereum. Dzięki temu nie ma pomyłek przy wysyłce.
Dużo gorzej jest w momencie gdy wysyłamy środki na giełdę. Jeżeli użyjemy sieci, która nie jest obsługiwana przez daną giełdę to te środki po prostu stracimy (jest to jasno opisane w regulaminie giełdy). Ewentualnie będziemy musieli czekać, aż giełda (w przyszłości) doda obsługę danej sieci. Trzecią ewentualnością jest usługa odzyskiwania tokenów z nieobsługiwane sieci, za odpowiednią opłatą (zwykle kilkadziesiąt dolarów).
Sama sieć Bitcoin posiada kilka rodzajów adresów. Mamy adres zaczynające się od 1, od 3 i od bc1_. Problem ten rzadko przyciąga uwagę użytkowników, gdyż większość giełd i portfeli obsługuje najnowszy format adresów (bc1_), ale są takie giełdy, które uznają adresy z początkiem bc1_ jako niepoprawne adresy sieci Bitcoin. Szerzej problem ten został omówiony w tym materiale.
Dobre praktyki:
Sprawdzanie adresów portfeli kryptowalutowych:
- Zawsze podwójnie sprawdzaj adres, z którym zamierzasz wysłać lub otrzymać kryptowaluty. Kopiowanie i wklejanie adresów jest najlepszym sposobem na uniknięcie błędów.
- Skup się na pierwszych i ostatnich kilku znakach adresu, aby upewnić się, że adres, który kopiujesz, zgadza się z adresem docelowym.
- Unikaj klikania w linki do adresów kryptowalutowych, które otrzymujesz w wiadomościach e-mail czy na platformach społecznościowych. Zamiast tego ręcznie wpisuj adres w swoim portfelu.
Sieci transakcyjne:
- Upewnij się, że przesyłasz kryptowaluty do odpowiedniej sieci. Na przykład, jeśli masz Ethereum, sprawdź, czy wysyłasz go na adres Ethereum (ETH) w sieci Ethereum, a nie na adres np. Ethereum Classic (ETC) w innej sieci.
- Niektóre kryptowaluty mają różne wersje w różnych sieciach (np. ERC-20 na Ethereum i BEP-20 na Binance Smart Chain). W takich przypadkach sprawdź, w jakiej sieci działa dana kryptowaluta i wysyłaj ją na właściwy adres sieci.
Bezpieczeństwo
- Zawsze korzystaj z hasła na swoim portfelu kryptowalutowym i upewnij się, że jest ono unikalne i silne.
- Przechowuj swoje słowa kluczowe (seed phrase) w bezpiecznym miejscu, najlepiej w formie fizycznej (na kartce papieru) i nie udostępniaj ich nikomu.
- Unikaj korzystania z publicznych Wi-Fi do dostępu do swojego portfela kryptowalutowego, ponieważ takie połączenia mogą być mniej bezpieczne.
- Wybieraj znane i zaufane portfele kryptowalutowe, unikaj korzystania z mniej popularnych lub nieznanych aplikacji.
- Podwójnie sprawdź, czy kwoty i adresy transakcji są poprawne, zanim klikniesz przycisk wysyłania.
Pamiętaj, że kryptowaluty są przechowywane w portfelach, a dostęp do nich jest kontrolowany przez słowa kluczowe i hasła. Dlatego też bezpieczeństwo i ostrożność w korzystaniu z portfeli kryptowalutowych są niezwykle ważne. Jeśli masz wątpliwości lub pytania dotyczące bezpieczeństwa, zawsze szukaj sprawdzonych źródeł informacji lub skonsultuj się z doświadczonymi użytkownikami kryptowalut. Przed dokonaniem transakcji dokładnie sprawdź wszelkie opłaty transakcyjne i prowizje, aby uniknąć nieprzewidzianych kosztów