KRYPTOWALUTY JAK ZACZĄĆ?
ROZDZIAŁ VII:
SIECI BLOCKCHAIN OPARTE NA WIRTUALNEJ MASZYNIE ETHEREUM
(EVM)
Wstęp
Sieci EVM, stanowią podstawę wielu nowoczesnych platform blockchain. EVM pozwala na wykonywanie skomplikowanych operacji i smart kontraktów w środowisku zdecentralizowanym. Dzięki temu Ethereum, pierwotny łańcuch wykorzystujący EVM, stało się jednym z najważniejszych graczy w przemyśle kryptowalut. Natywne waluty, takie jak ether w Ethereum, służą nie tylko jako środki wymiany, ale również jako “paliwo” dla operacji w sieci, często nazywane “gas“.
Sieci oparte na EVM
Sieci oparte na EVM (Ethereum Virtual Machine) są blockchainami, które są kompatybilne z maszyna wirtualną Ethereum. Oznacza to, że są w stanie uruchamiać te same smart kontrakty, które są napisane dla sieci Ethereum. Różne sieci EVM mogą oferować różne korzyści, takie jak szybsze czasy transakcji, niższe opłaty, różne mechanizmy konsensusu czy inne cechy. Poniżej kilka przykładów sieci opartych na EVM:
Binance Smart Chain (BSC): BSC jest blockchainem stworzonym przez Binance, największą na świecie giełdę kryptowalut. BSC jest kompatybilny z EVM, co oznacza, że deweloperzy mogą przenosić swoje projekty bezpośrednio z Ethereum. BSC oferuje szybkie i tanie transakcje, co przyciąga wiele nowych użytkowników i deweloperów.
Polygon (dawniej Matic Network): Polygon jest platformą wielosieciową dla Ethereum, która ma na celu przyspieszenie i uproszczenie struktury Ethereum. Jej sieć Layer 2 i Proof of Stake blockchain są kompatybilne z EVM, co umożliwia szybkie i tanie transakcje Ethereum, przy jednoczesnym zachowaniu zabezpieczeń sieci Ethereum.
Avalanche C-Chain: Avalanche jest unikalnym ekosystemem blockchain, który składa się z trzech różnych sieci. Jedną z nich jest C-Chain, blockchain kompatybilny z EVM, który umożliwia tworzenie i wdrażanie inteligentnych kontraktów na kształty tych w Ethereum.
Fantom: Fantom to platforma blockchaina wysokiej wydajności dla aplikacji zdecentralizowanych (dApps) z kompatybilnością z EVM. Zapewnia szybkość i bezpieczeństwo poprzez zastosowanie algorytmu konsensusu Lachesis.
Powyższe sieci korzystają z kompatybilności z EVM, aby skorzystać z istniejącej bazy kodu, narzędzi deweloperskich i społeczności Ethereum. W praktyce oznacza to, że deweloperzy mogą łatwo przenosić swoje projekty pomiędzy tymi sieciami, a użytkownicy mogą korzystać z tych samych portfeli i interfejsów, takich jak MetaMask, do interakcji z każdą z tych sieci.
Oczywiście sieci opartych i kompatybilnych z EVM jest dużo więcej. Należy wspomnieć o Arbitrum czy Optimism które są rozwiązaniami drugiej warstwy na ETH. I w odróżnieniu to przedstawionych tu przykładów sieci EVM, zarówno na Arbitrium jak i na Optimism natywną walutą jest ETHER. Sieci te działają w oparciu o tzw RollUpy czyli polegają na przetwarzaniu transakcji poza blockchainem Ethereum i załączaniu do niego jedynie dowodu poprawności tych transakcji.
Natywne waluty
W kwestii “sieci EVM” możemy mówić o natywnych walutach, które odnoszą się do podstawowych tokenów, które są używane do opłacania transakcji i operacji w danym blockchainie. Poniżej kilka znanych przykładów natywnych walut dla niektórych sieci EVM:
Ethereum (ETH): ETH jest natywną walutą sieci Ethereum. Jest używany do opłacania gasu, co jest niezbędne do przeprowadzania transakcji i wykonania smart kontraktów na Ethereum.
Binance Coin (BNB): BNB jest natywną walutą Binance Chain i Binance Smart Chain. W Binance Smart Chain, BNB jest używany do opłacania transakcji w podobny sposób jak ETH w Ethereum.
Polygon (MATIC): MATIC jest natywną walutą sieci Polygon. Jest używany do opłacania transakcji oraz do udziału w mechanizmach konsensusu sieci.
Avalanche (AVAX): AVAX jest natywną walutą sieci Avalanche. Jest używany do opłacania transakcji oraz do udziału w mechanizmach konsensusu sieci.
Fantom (FTM): FTM jest natywną walutą sieci Fantom. Jest używany do opłacania transakcji oraz do udziału w mechanizmach konsensusu sieci.
Co to jest Gas i jak wykonywane są opłaty na sieciach opartych na EVM?
Jeśli chodzi o same opłaty to podobnie jak na sieci Ethereum jest gas, tak koszty transakcji na wielu kompatybilnych sieciach EVM są płatne w natywnej walucie. Wiele z tych sieci oferuje również dodatkowe funkcjonalności dla swojej natywnej waluty, takie jak możliwość stakingu w celu uzyskania nagród, zabezpieczenia sieci lub uczestnictwa w procesie podejmowania decyzji na poziomie protokołu (DAO).
Głównym celem gasu jest ograniczenie zasobów, które każda operacja zużywa na sieci Ethereum, oraz umożliwienie opłacania tych zasobów. Każda operacja, która jest wykonywana na Ethereum, kosztuje określoną ilość gasu. Na przykład, przesłanie ETH z jednego adresu do drugiego kosztuje 21 000 jednostek gasu.
Cena gasu jest wyrażona w etherze (ETH) lub innej natywnej walucie w zależności od sieci i zmienia się w zależności od popytu i podaży. Kiedy sieć jest zapchana, cena gasu wzrasta. Kiedy jest mniej aktywna, cena gasu spada. Użytkownicy mogą zdecydować, ile są skłonni zapłacić za gas, wpływając tym samym na to, jak szybko ich transakcja zostanie zatwierdzona przez sieć.
Podobnie jak Ethereum inne sieci kompatybilne z EVM, takie jak Binance Smart Chain czy Polygon, również używają gasu, chociaż ceny i dokładne mechanizmy mogą się różnić. W tych sieciach gas jest płatny w natywnej walucie sieci, na przykład BNB dla Binance Smart Chain lub Matic dla sieci Polygon. Wyjątkiem są jak wspomnieliśmy wyżej są Arbitrum i Optimism gdzie opłaty są uiszczane w ETH.
Jeśli już wspomnieliśmy o opłatach warto wytłumaczyć co dokładnie wpływa na koszt transakcji, a dokładnie co zawiera opłata sieciowa, często nazywana “opłatą za gas” w sieciach EVM (Ethereum Virtual Machine), i od jakich czynników zależy:
Ilość Gasu: Każda operacja, która jest wykonywana w sieci Ethereum (lub innej sieci EVM), wymaga określonej ilości gasu. Na przykład, przesłanie ETH z jednego adresu do drugiego kosztuje 21 000 jednostek gasu. Złożone operacje, takie jak te związane z inteligentnymi kontraktami, mogą wymagać znacznie więcej gasu. Ilość gasu potrzebnego do transakcji zależy od złożoności tej transakcji.
Cena Gasu: Cena gasu, zwana “Gwei”, to ilość etheru, którą płacisz za każdą jednostkę gasu. Cena gasu jest zmienna i zależy od popytu i podaży. Kiedy sieć jest bardzo zajęta, cena gasu wzrasta. Kiedy jest mniej aktywna, cena gasu spada.
Priorytet transakcji: Użytkownicy mogą zdecydować, ile są skłonni zapłacić za gas, wpływając na to, jak szybko ich transakcja zostanie zatwierdzona przez sieć. Wyższa cena gasu zwiększa prawdopodobieństwo szybszego przetworzenia transakcji, ponieważ węzły często wybierają te transakcje, które oferują wyższe opłaty za gas.
Opłata sieciowa jest więc produktem ilości gasu potrzebnego do przeprowadzenia transakcji i ceny gasu. Opłata ta idzie do górników lub walidatorów sieci, którzy zatwierdzają i dodają transakcje do bloków w blockchainie jako nagroda za ich wykorzystane zasoby i energię.
Podsumowanie
Sieci bazujące na Ethereum Virtual Machine stają się coraz bardziej istotne w dynamicznie rozwijającym się świecie kryptowalut. Ich wszechstronność, zdolność do integracji oraz rosnące zastosowanie sprawiają, że EVM jest postrzegane jako jedno z najważniejszych narzędzi kształtujących przyszłość technologii blockchain. W miarę jak coraz więcej kryptowalut i projektów zdecentralizowanych wybiera EVM jako swoją technologiczną bazę, możemy spodziewać się dalszego wzrostu znaczenia tej platformy.